Folik Asit Eksikliği Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Folik Asit Eksiliği Nedir?

Yiyeceklerin birçoğunda bulunan folik asit, vücudun yeni kan hücrelerinin ve DNA’nın oluşturulmasında rol oynar. Folik asit hamile kadınlar ve anne karnındaki bebek için de oldukça önemlidir. Hem doğum kusurlarını önlemeye hem de fetüsün büyüyüp gelişmesine yardımcı olur. Bu önemli vitamin suda çözünen bir yapıya sahiptir ve yağ hücrelerinde depolanmaz. Bu nedenle folik asitin faydalarından yararlanmak, eksikliğini yaşamamak için bu vitamini besin ya da takviye yoluyla almanız gerekir. Eğer çeşitli nedenlerden ötürü vücutta yeterli miktarda folik asit olmazsa folik asit eksikliği ortaya çıkar.^{1 2}

Folik Asit Eksikliği Neden Olur?

Folik asit eksikliği farklı nedenlerden ötürü ortaya çıkabilir. Vücutta folik asit eksikliği nedenleri başlıca şu şekildedir: 

Folik Asit İçeren Yiyecekleri Tüketmemek

Folik asit eksikliğinin başlıca nedenlerinden biri folik asit içeren yiyecekleri yeterince tüketmemektir. Yeşil yapraklı sebzeler, fasulye, turunçgiller ve tam tahıllar folik asit açısından zengindir. Bu tip gıdaları tüketmiyorsanız folik asit düşüklüğü ile karşı karşıya kalabilirsiniz.^{2 3}

Folik Asit Eksikliğine Sebep Olan Hastalıklar

Bazı hastalıklar da folik asit eksikliğine neden olabilir. Gastrointestinal sistemdeki emilimi etkileyen Crohn hastalığı, çölyak hastalığı, diyaliz gerektiren ciddi böbrek rahatsızlıkları folik asit eksikliğine de yol açabilir.^{2 3}

Aşırı Alkol Almak

Alkol, folik asit emilimini engellediği ve idrar yoluyla folat atılımını da artırır. Bu nedenle aşırı alkol alımı folat eksikliğine neden olabilir.²

Hamilelik

Hamilelik sürecinde anne adaylarının vücudunda pek çok değişiklik olur. Anne karnındaki bebek, gelişimi esnasında anne adayının sağlığını etkileyebilecek durumlara yol açabilir. Bunlardan biri de bebeğin annesinde aldığı bol miktarda folik asittir. Bu nedenle hamilelikte folik asit eksikliği görülmesi normaldir. Hamilelik sürecinde folik asit eksikliğinin bir soruna yol açmaması ve bebeğin gelişimi için anne adayları folik asit takviyesi kullanılır.^{2 3}

Genetik

Folik asit eksikliği, genetik nedenlerden de kaynaklanıyor olabilir. Bazı kişilerde folik asitin metilfolata dönüştürülmesini engelleyen genetik bir mutasyon bulunur. Bu kişilerin doktor yönlendirmesi eşliğinde uzun süre folik asit takviyesi alması gerekebilir.^{2 3}

Meyve ve Sebzeleri Aşırı Pişirmek

Meyve ve sebzelerini çok fazla pişirmek, besinlerde doğal olarak bulunan folik asitin yok olmasına neden olabilir.¹

Bazı İlaçlar

Nöbet önleyici ilaçlar ve ülseratif kolit ilaçları, folik asitin normal şekilde emilmesini engelleyebilir. Bu da folik asit eksikliğine neden olabilir. 

Folik Asit Eksikliği Belirtileri Nelerdir?

Folik asit eksikliğinin belirtileri ile folik asit eksikliği anemisi belirtileri birbirinden farklıdır. Bu nedenle iki durumun belirtilerini ayrı ayrı ele almak daha doğru olacaktır.

Folik Asit Eksikliği Belirtileri

Folik asit düşüklüğü belirtileri pek çok farklı şekilde kendini gösterebilir. Bu semptomlar arasında en çok öne çıkan durumlar aşağıdaki gibidir:

• Tükenmişlik hissi, 
• Ağız yaraları,
• Dilin şişmesi, 
• Sinirlilik hali,
• İshal,
• Odaklanmada zorluk,
• Kas güçsüzlüğü,
• Kilo kaybı, 
• Bilinç bulanıklığı, 
• Unutkanlık, 
• Çocuklarda büyüme sorunları.^{1 2 4}

Folik Asit Eksikliği Anemisi Belirtileri

Folik asit eksikliği nedeniyle ortaya çıkan aneminin belirtileri ise aşağıdaki gibidir:

• Sürekli yorgunluk,
• Zayıflık,
• Ciltte solukluk, 
• Nefes darlığı, 
• Letarji,
• Nefes darlığı,
• Asabiyet.²

Folik Asit Eksikliği Durumunda Neler Olabilir?

Folik asit eksikliği sonucu, ciddi rahatsızlıklar ve sorunlar ortaya çıkabilir. Folik asit eksikliği tedavi edilmezse ortaya çıkabilecek komplikasyonlar aşağıdaki gibidir:

Doğum Kusurları ve Doğum Sorunları

Hamilelik esnasında folik asit eksikliği yaşayan anne adayları, nöral tüp defektleri adı verilen ciddi doğum kusurları ile karşı karşıya kalabilir. Bunun yanında hamilelikte düşük folik asit değerleri, erken doğum ya da bebeğin düşük bir ağırlıkta doğması gibi sorunlara yol açabilir.¹

Folat Eksikliği Anemisi

Vücutta yeterince sağlıklı kırmızı kan hücresi bulunmadığında anemi gelişebilir. Folat eksikliği nedeniyle vücut yeterince sağlıklı kırmızı kan hücresi üretemeyebilir ya da düzgün çalışmayan, normalden çok daha büyük kırmızı kan hücreleri üretebilir. Bu nedenle de folat eksikliği anemisi ortaya çıkabilir.¹

Folat Eksikliği Anemisine Bağlı Komplikasyonlar

Folat eksikliği nedeniyle ortaya çıkabilen folat eksikliği anemisi nedeniyle de bazı olumsuz durumlar ya da rahatsızlıklar ortaya çıkabilir. Folat eksikliği anemisine bağlı gelişebilecek bazı komplikasyonlar aşağıdaki gibidir:

• Kısırlık,
• Depresyon,
• Demans,
• Bilişsel işlevde düşüş ve buna bağlı gelişebilecek hastalıklar.¹

Folik Asit Eksikliği Nasıl Teşhis Edilir?

Folik asit eksikliğinizin teşhisi için mutlaka bir hekimden bilgi almanız gerekir. Eğer folik asit eksikliği belirtileri konusunda endişeleriniz varsa bir doktora danışabilirsiniz. Doktorunuz belirtilerinizi, tıbbi geçmişinizi ve halihazırdaki sağlık durumunuzu inceleyecektir. Ardından tüm bunları dikkate alarak ve kan testi sonucunda çıkan değerleri de inceleyerek folik asit eksikliğinizin olup olmadığını teşhis edecektir. Teşhis sonrasında da en uygun şekilde tedaviye başlayıp uygun dozda folik asit takviyesi almanız için yönlendirme yapacaktır.¹

Folik Asit Eksikliği Nasıl Giderilir?

Folik asit eksikliği tedavisi son derece basittir. Hekiminiz değerlerinizi kontrol ettikten sonra sizin için sağlıklı ve dengeli bir beslenme rutini oluşturmanızı isteyebilir. Bu diyet büyük ihtimalle; fındık, yeşil yapraklı sebzeler, tam tahıllı gıdalar gibi folik asit açısından zengin besinler içerecektir. Doktorunuz bu besinlerin yanı sıra aynı zamanda bir folik asit takviyesi almanızı da isteyebilir. Folik asit takviyesine başlamak için mutlaka hekimizin yönlendirmesini alın ve bu takviyeleri hekiminizin uygun gördüğü süre boyunca, belirttiği dozlarda kullanın.^{1 3}

Folik asit eksikliğinin giderilmesi, en çok hamilelik döneminde gerçekleşir. Bebek sahibi olmak isteyen, hamileliğin erken dönemini yaşayan anne adaylarının düzenli bir şekilde folik asit alması önerilir. Doktorlar hamilelik öncesindeki 3 ay, hamilelik sürecinin başlangıcından itibaren de ilk 12 hafta boyunca folik asit takviyesi kullanmanızı isteyebilir.⁵

Hamilelik sürecinde anne adayının anemi hastalığı bulunuyorsa herhangi bir sorum oluşmaması için annenin doğuma dek folik asit kullanması gerekebilir. Ayrıca nöral tüp defekti olan bir bebeğe sahip olma riskiniz varsa doktorunuz folik asit dozunuzu artırabilir. Doktorunuz tüm bu konularda en doğru bilgilendirmeyi yapacaktır.⁵

Folik Asit Eksikliği Kilo Aldırır mı?

Folik asit eksikliğinin kilo almaya neden olduğu konusunda net ve kesin bir bilgi yoktur. Düşük folat seviyelerinin vücut ağırlığının artmasına ve yağlanmaya neden olabileceğine dair bazı araştırmalar yapılsa da etkili bir ilişki bulunamamıştır. Ancak düşük folat eksikliğinin belirtileri arasında kilo kaybı bulunduğu da bilinmelidir.^{1 6}

Folik Asit Eksikliği Sivilce Yapar mı?

Folik asit eksikliğinin sivilce ya da akne gibi cilt sorunlarına yol açtığına dair kanıtlanmış bir veri bulunmamaktadır. Folik asit eksikliği belirtileri arasında da sivilce ya da akne oluşumu yer almaz.

Günlük Alınması Gereken Folik Asit Miktarı Ne Kadardır?

Günlük alınması gereken folik asit miktarı; yaşa ve bazı özel durumlara göre değişkenlik gösterebilir. Yetişkinlerde folik asit eksikliği yaşanmaması için gerekli miktar kadınlarda ve erkeklerde aynıdır. Kadın ve erkeklerde folik asit eksikliği yaşanmaması için 14 yaş ve üzeri yetişkinlerin günde 400 mcg folik asit alması gerekir. Bu miktar:

• 1-3 yaş arası bebeklerde 150 mcg, 
• 4-8 yıl yaş arası çocuklarda 200 mcg, 
• 9-13 yaş gençlerde 300 mcg, 
• Hamile gençler ve kadınlarda 600 mcg, 
• Emziren annelerde 500 mcg’dir.⁷

Folik asit eksikliği nedir, belirtileri nelerdir bilgi aldınız. Bu konunun dışında “Magnezyum eksikliği belirtileri nelerdir?” , “Çinko eksikliği belirtileri nelerdir?” ya da “Mineral nedir?” gibi konularda da bilgi almak için diğer içeriklerimize de göz atabilirsiniz. 

Uyarı: Bu metin tüketicileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.