B1 Vitamini-Tiamin
Tiamin, glikozun parçalanarak enerji elde edilmesinde önemli rol oynar. Yoğun antrenman yapanlarda artan enerjinin karşılanması için B1 vitaminine olan ihtiyaç artabilir. Aynı zamanda suda eriyen bir vitamin olduğu için günlük enerji veren vitaminler arasında yer alır. Bunlara ek olarak sinir iletimini sağlayan nörotransmitter denilen kimyasal maddelerin sentezlenmesinde görev alır. Bilişsel yeteneğin korunmasına yardımcı olan dallı zincirli amino asitlerin sentezindeki rolleri sayesinde ders çalışırken enerji veren vitaminler arasındadır. 2 3
B2 Vitamini- Riboflavin
Güçlü bir antioksidan olan B2 vitamini bir diğer adıyla tiamin, hücreleri serbest radikallerin hasarına karşı koruyucu rol üstlenir. Hem glikozdan hem de yağdan enerji elde edilmesine yardımcı olan tiamin, kalp ve kas hücrelerinin ihtiyaç duyduğu enerjinin karşılanmasına yardımcı olur. Aşırı alkol tüketimi ve yoğun egzersiz, vücuttaki tiamin seviyelerinde azalmaya neden olarak enerji seviyesinin düşmesine neden olabilir. Enerji seviyesini normal seviyelere çekebilmek için diyete B1 vitamini içeren besinler ya da takviyeler eklenebilir. Tiaminin vücut içindeki diğer fonksiyonları için “B2 vitamini faydaları” yazımızı inceleyebilirsiniz. 2 3
B3 vitamini- Niasin
Niasin, özellikle egzersiz sırasında karbonhidratların ve yağ asitlerinin parçalanarak enerji elde edilmesinde önemli rol oynar. Yoğun ağırlık antrenmanlarında artan enerji ihtiyacının karşılanması ve antrenman sonrası hasar gören kasların onarımına destek olur. Vücut geliştirme sporuyla uğraşan kadınlar ve erkekler için enerji veren vitaminler arasında yer alır. Aynı zamanda güçlü bir antioksidan olan niasin; vücudu yoran toksin, kimyasal bileşen ve serbest radikallerin vücuttan atılmasına yardımcı olarak kişinin kendini daha enerjik hissetmesini sağlayabilir. Ayrıca enerji metabolizmasında önemli rolleri olan tiroid hormonlarının sentezlenmesinde de görev alır.2 3
B5 Vitamini- Pantotenik asit
Yağ asitlerinden enerji elde edilmesinde görev alan pantotenik asit, aynı zamanda strese neden olarak gösterilerin hormonların sentezinde de yer alır. Vücut strese girdiğinde salgılanan hormonlar, enerji seviyesinde düşmeye neden olabilir. Pantotenik asit stres ile savaşan hormonların sentezini destekleyerek enerji seviyesinin yükselmesine yardım edebilir. Stres nedeniyle enerji seviyesinde bir düşüş yaşadığınızı düşünüyorsanız diyetinize B5 vitamininden zengin besinler ekleyebilir veya doktor kontrolünde B5 vitamini içeren takviyeler kullanabilirsiniz. 2 3
B6 vitamini- Piridoksin
Vücuttaki oksijenin hücreler arası iletiminden sinir hücrelerinin iletişimine kadar pek çok önemli vücut fonksiyonunda görev alan piridoksin, vücuttaki depo enerjiden sorumludur. Vücut ekstra enerjiye ihtiyaç duyduğunda depolanan enerjiye ulaşmasını ve kullanmasını sağlayabilir. Düzenli egzersiz yapanlar ve özellikle yoğun antrenman programına sahip olanlar için önemli bir vitamin olan piridoksin, artan enerji gereksiniminin karşılanmasına yardımcı olabilir. 2 3 4
B12 Vitamini
Sinir hücrelerini çevreleyen miyelinin sentezlenmesinden beyin fonksiyonlarının düzenlenmesine kadar pek çok vücut fonksiyonunda önemli görevlere sahip olan B12 vitamini, tıpkı diğer B grubu vitaminlerde olduğu gibi besinlerden enerji elde edilmesinde vücuda yardımcı olur. Yağ asitleri ve amino asitlerin parçalanmasını destekleyerek enerji metabolizmasına katkıda bulunur. Ayrıca kırmızı kan hücrelerinin sentezinde de önemli rolleri vardır. Kırmızı kan hücreleri hücrelerin ana besini oksijeni taşır. Hücrelerin ihtiyaç duyduğu oksijenin taşınmasında oynadığı rolü sayesinde B12 vitamini güç ve enerji veren vitaminler arasında yer alır. Diyet ile yeterli oranda B12 alınamaz ya da emiliminde bozukluklar yaşandığı için vücudun B12 ihtiyacı karşılanmazsa enerji düşüklüğüne neden olan anemi yaşanabilir. B12 vitamini hakkında daha kapsamlı bilgiler için “B12 vitamini faydaları” yazımızı okuyabilirsiniz. 2 3 4
Folik Asit
Folik asit, vücutta oksijen taşımakla görevli kırmızı kan hücrelerinin sentezinde görev alır. İhtiyaç duyulan folik asit miktarı karşılanmadığında kırmızı kan hücresi sentezinde aksamalar yaşanır ve hücrelerin ihtiyaç duyduğu oksijen karşılanmadığı için enerji seviyesinde düşme görülebilir. Aynı zamanda folik asit vücudun genetik materyalini oluşturan DNA sentezi ve hücre bölünmesinde önemli rol oynar. Hamilelik döneminde kadınların folik aside olan ihtiyacı artar. Bu dönemde fetüsün gelişimine katkıda bulunan folik asit, aynı zamanda enerji metabolizmasında da rol aldığı için kadınlar için enerji veren vitaminler arasındadır.5
D vitamini
Enerji seviyesinde düşme ve yorgunluk, D vitamini eksikliğinin belirtisi olarak ortaya çıkabilir. D vitamini, hücrenin enerji bakanı olarak tanımlanan mitokondrinin oksijeni verimli bir şekilde kullanmasına ve kaslar, kemikler de dahil olmak üzere vücudun çeşitli bölgelerine güç sağlamasına yardımcı olabilir. Bu bilginin ışığı altında yeterli D vitamini alınmadığında mitokondrinin işlevlerini tam olarak yerine getiremediği ve enerji düşüklüğü yaşanabileceği düşünülebilir. Ancak D vitamini ile enerji seviyesi arasındaki ilişki hakkında daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır. 6
C Vitamini
Enerji veren vitaminler dendiğinde ilk akla gelen vitaminlerden biri C vitaminidir. Güçlü antioksidan özellikleri ile ön plana çıkan C vitamini faydaları arasında cilt sağlığının korunmasına yardımcı olmak, bağışıklık sistemini desteklemek, demir emilimini artırmak ve bazı hormonların sentezlenmesine yardımcı olmak yer alır. Aynı zamanda C vitamini enerji metabolizmasında kritik bir rol üstlenen karnitin adı verilen bir kimyasalın sentezinde görev alır. Karnitin, hücrenin enerji üretiminden sorumlu mitokondriye uzun zincirli yağ asitlerini taşır. Mitokondri, uzun zincirli yağ asitlerini kullanarak hücrelerin ihtiyaç duyduğu enerjiyi sağlar. Besinlerle yeterli C vitamini alınmadığında karnitin sentezinde aksamalar meydana gelir, uzun zincirli yağ asitlerinin mitokondriye taşınmasında problem yaşanır. Bu durumu mitokondrinin enerji üretimini yavaşlatarak vücudun enerji seviyesinde düşmelere yol açabilir. C vitaminin enerji metabolizmasındaki bir diğer rolü de tiroid hormonlarının sentezlenmesindeki desteğidir. Tiroid hormonları enerji metabolizmasının önemli bileşenleridir. Yeterli miktarda üretilmediğinde enerji düşüklüğü yaşanır. Ayrıca C vitamini kırmızı kan hücrelerinin sentezlenmesinde önemli rol oynayan demirin emilimini de destekler.7 8
Uyarı: Bu metin tüketicileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.
