Fazla Kafein Tüketmenin Zararları Nelerdir?

Fazla Kafein Tüketmenin Zararları

Kahve, çay, enerji veren içecekler, bazı asitli içeceklerde ve kakao içeren yiyeceklerde yer alan kafein, aşırı şekilde tüketilmediğinde daha enerjik ve uyanık hissetmeye yardımcı olabilir. Ancak çok fazla kafein tüketmek bazı istenmeyen durumlara yol açabilir, günlük hayatınızı da olumsuz etkileyebilir.¹ Peki, aşırı kafein tüketiminin zararları nelerdir? İşte, fazla kafein tüketiminin zararları ve kafeinin yan etkileri:

Kaygı

Kafeinin kişiyi daha uyanık tuttuğu bilinir. Bunu da yorgunluk hissine neden olan ve bir beyin kimyasalı olan adenozinin etkilerini bloke ederek gerçekleştirir. Ayrıca adrenalin salınımını da tetikler. Yeterli ve aşırı olmayan kafein tüketiminde bu etkiler, olumlu sonuçlar ortaya çıkarır. Ancak aşırı kafein tüketimi; kaygı, gerginlik, stres gibi durumlara yol açabilir. Kafeinin olumlu etkilerinden faydalanmak için günlük tüketilmesi gereken kafein miktarının üzerine çıkmamaya özen göstermeniz gerekir.²

Uykusuzluk

Fazla kafein belirtileri arasında uykusuzluk da yer alır. Kafein, daha uyanık ve enerjik olmak için de tercih edilir. Bu özelliği çoğu zaman avantaj sağlar. Ancak kafein, aşırı miktarda alındığında uykusuzluğa da neden olabilir. Araştırmalar fazla kafein alındığında uykuya dalma süresinin uzadığını gösterir. Bu nedenle uykusuzluk yaşamamak, uyku kalitesini korumak için günlük kafein miktarına dikkat edilmesi, aynı zamanda akşam saatlerinden sonra kafein tüketmemeye dikkat edilmesi gerekir.²

Baş Ağrısı

Kafein, merkezi sinir sistemini uyarıcı bir etkiye sahip olduğundan ağrı kesici ilaçlarda da yer alır. Belli bir dönem boyunca fazla kafein tüketmek ve sonrasında kafeini azaltmak baş ağrısına neden olabilir.³

Sindirim Sorunları

Pek çok kişi özellikle de sabah içilen kahvenin bağırsaklarını harekete geçirdiğini düşünebilir. Bunun nedeni, kafeinin midenin ürettiği ve kolondaki aktiviteyi hızlandıran bir hormon olan gastrin salınımını artırmasıdır. Kahve içtiğinizde daha sık ve sıvı dışkılama sorunu ile karşılaşıyorsanız tükettiğiniz çay, kahve gibi kafeinli içeceklerin miktarını azaltmayı deneyebilirsiniz.²

Kafein Bağımlılığı

Fazla kafein zararları arasında bir tür psikolojik ve fiziksel bağımlılık olarak tanımlanabilen kafein bağımlılığı da vardır. Hem günlük önerilen kafein miktarının çok üzerinde hem de her gün, sıklıkla tüketilen kafein içerikli yiyecek ve içecekler, zaman içerisinde kafein bağımlılığına neden olabilir. Bu bağımlılık alkol bağımlılığı gibi gerçek ve yüksek riskli bir bağımlılık olmasa da zaman içerisinde fazla kafein yan etkileri ile birlikte günlük hayatınızı olumsuz etkileyebilir. Kafein bağımlılığı yaşamamak ve kafeinin zararlarından uzak durmak için günlük tüketilmesi gereken kafein miktarının üzerine çıkmamaya özen gösterebilirsiniz.²

Yüksek Kan Basıncı

Kafein, sinir sistemini uyarıcı bir etkiye sahip olduğu için kan basıncını yükseltebilir. Yüksek kan basıncı da atardamarlara zarar verebilir, kalp sağlığınızı olumsuz etkileyebilir. Ancak bu durum çok fazla kafein tüketiminde ortaya çıkabilecek bir durumdur. Yine de kalp rahatsızlıklarınız varsa kafein tüketimine ekstra özen gösterebilir, bu konuda hekiminize de danışabilirsiniz.²

Kalp Atışının Hızlanması

Fazla kafein alımının zararları arasında kalp atışının hızlanması da yer alır. Kafein uyarıcı etkisi nedeniyle fazla alındığında kalbinizin daha hızlı atmasına neden olabilir. Ancak bu durum herkeste ortaya çıkmayabilir. Eğer kafein içeren bir içecek ya da yiyecek tükettikten sonra kalp atışınız hızlanıyorsa tükettiğiniz kafein miktarını azaltabilir ya da kafein tüketmemeye özen gösterebilirsiniz.²

Yorgunluk

Fazla kafein zararları arasında yorgunluk da yer alır. Kafeinli içecek ve yiyeceklerin enerji seviyesini artırdığı bilinir. Ancak bu durum kafeinin etkisi geçtikten sonra değişebilir, hatta ters etki yaratarak yorgunluğa da neden olabilir. Bu durum az ya da orta seviyelerde kafein tüketiminde çok büyük etkiler yaratmaz ancak aşırı tüketimde yorgunluk seviyesi de artabilir.²

Sık İdrara Çıkmak

Kafein, mesane üzerinde uyarıcı bir etki yaratabileceğinden fazla kafein zararları arasında sık sık idrara çıkmak da yer alabilir. Kimi zaman çok fazla kahve ya da çay gibi kafein içeren içecekler tükettiğinizde bu durumu yaşamış olabilirsiniz. Günlük tükettiğiniz kafein miktarını azaltarak bu durumun önüne geçebilirsiniz.²

Susuzluk

Bazı araştırmalar, fazla kafein zararları arasında susuzluğun da yer alabileceğini göstermiştir. Ancak bu durumun neden ortaya çıktığı konusunda kesin bir kanıt yoktur.³

Kısa Süreli İştah Kaybı

Kafeinin zararlarından biri de kısa süreli iştah kaybı olabilir. Uyarıcı etkisi ile bilinen bu kimyasal, iştahın kısa süreli de olsa azalmasına neden olabilir. Aşırı ve sık tüketilen kafein, iştahsızlığa ve kontrolsüz kilo kaybına da yol açabilir.⁷

Ciltte Kızarıklık

Fazla kafeinin cilde zararları konusunda herhangi bir kanıtlanmış durum yoktur. Ancak kafein kan damarlarının genişlemesine neden olabilir. Bu da yüzde ve vücutta kızarıklıklara yol açabilir.⁸

Kas Seğirmesi

Fazla kafeinin zararları ve yan etkileri içinde kas seğirmesi de sayılabilir. Aşırı kafein tüketimine bağlı kas seğirmesi kişiden kişiye değişkenlik gösterebilir. Eğer kafein alımı sonrası kas seğirmesi yaşıyorsanız kafeini azaltmayı deneyebilir, sorun devam ediyorsa doktorunuza danışabilirsiniz.⁸

Günde Ne Kadar Kafein Alınmalı?

Sağlıklı ve yetişkin bireyler için günlük alınabilecek kafein miktarı maksimum 400 miligram olduğunda genellikle herhangi bir olumsuz etki görülmez. Bu miktarın üzerinde kafein tükettiğinizde aşırı kafein tüketimine bağlı olarak kafeinin zararları ile karşı karşıya kalabilirsiniz.

Günlük tüketilmesi gereken kafein miktarı, kişinin sağlık durumu ve yaşı göz önüne alındığında daha az da olabilir. Özellikle çocukların kafein almamasına dikkat etmeniz gerekir. Hamile kadınların ise günlük kafein miktarlarını 200 miligram ve altında tutması uygun olacaktır. Ancak doktorunuz hamilelik sürecinde kafein tüketmemeniz konusunda bir yönlendirme yaptıysa bunu dikkate almalısınız.⁶

Peki, kafein içeren içecekler ve gıdalarda ne kadar kafein bulunur? Aşağıda yer alan değerleri inceleyerek günlük tüketmeniz gereken kafein miktarı hakkında fikir edinebilirsiniz:

340 ml kafeinli içecek: 30-40 miligram,
250 ml yeşil veya siyah çay : 30-50 miligram,
250 ml kahve : 80-100 miligram,
250 ml kafeinsiz kahve : 2-15 miligram,
250 ml enerji içeceği: 40-250 miligram,
28 gram bitter çikolata : 12 miligram civarında kafein içerir.³

Bu rakamlar göz önüne alındığında herhangi bir kafein içeren ürün tüketmediğinizde günde maksimum 4 fincan kahve tüketebilir ya da 2-3 fincan çay ile 2 fincan kahve tüketebilirsiniz. Günlük alışkanlıklarınızı dikkate alarak içeceğiniz kahve, çay, yeşil çay ya da diğer kafeinli içeceklerin oranlarını dengeleyebilirsiniz.

Kafein Bağımlılık Yapar mı?

Kafein; her gün, düzenli ve alınması gereken günlük miktardan daha fazla alındığında vücut kafeine alışabilir. Her gün kafein alan kişiler, zaman içerisinde daha uyanık olmak, daha kolay odaklanmak gibi etkilerinden faydalanmak için daha fazla kafein alma ihtiyacı da duyabilir. Bu durum kafein bağımlılığı olarak tanımlanabilir. Dolayısıyla kafein bağımlılığı da fazla kafein zararları arasında yer alır.⁷

Fazla Kafein Vücuttan Nasıl Atılır?

Fazla kafeinin zararları ile karşılaşmamak için kafeinin vücuttan atılmasını hızlandırmak isteyebilirsiniz. Kafeini vücuttan atmak için en iyi yol, kafeinin etkisinin azalmasını beklemektir. Kafeinin etkileri birkaç gün sürebilir. Bu esnada da kafein içeren içecek ve yiyeceklerden uzak durarak vücudunuza yeniden kafein almanın önüne geçebilirsiniz.⁸

Aynı zamanda:

• Bol su içerek,
• Egzersiz yaparak,
• Lif açısından zengin gıdalar tüketerek de kafeinin vücuttan atılmasına destek olabilirsiniz.⁸

Fazla kafein zararları hakkında bilgi sahibi oldunuz. “Halsizlik neden olur?” gibi soruların yanıtlarını öğrenmek için diğer içeriklerimize de göz atabilirsiniz.

Uyarı: Bu metin tüketicileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.