Florür Nedir? Florür Faydaları Nelerdir?

Florür Nedir?

Florür, birçok gıdada doğal olarak bulunan bir mineral türüdür ve besin takviyesi olarak da bulunur. Florür, flor elementinin iyonik formudur.⁽³⁾ Pek çok gıdada ve suda doğal olarak bulunan florür, diş çürümelerini önlemeye yardımcı olur. Erken dönem diş çürüklerini tersine çevirebilir ve diş minesini yeniden mineralize edebilir. “Florür nedir?” sorusu bu şekilde yanıtlanabilir. Florür büyük miktarlarda alındığında zararlı olabilse de, diş macunları ve gargaralar gibi reçetesiz satılan ürünlerde bulunan florür miktarı düşüktür. Dolayısıyla bu ürünlerin kullanımı nedeniyle toksik seviyelere ulaşmak zordur.⁽⁴⁾

Florür, doğada bulunan en bol elementlerden biridir. Toprak, su, bitkiler ve yiyecekler eser miktarda florür içerir ve su, florürün ana diyet kaynağıdır.⁽⁵⁾ Bireylerin tükettiği florürün çoğu florlu sudan, florlu su ile hazırlanan yiyecek ve içeceklerden ve florür içeren diş macunu ve diğer diş ürünlerinden gelir.⁽³⁾ Düşük florür alımı ile bilinen tek risk, diş çürüğüdür.⁽⁵⁾ Diş çürüğü ise çocukları etkileyen en yaygın sağlık sorunlarından biridir. “Florür nedir?” sorusuna verilebilecek bir diğer yanıt da bu şekildedir.⁽³⁾

Florür Ne İşe Yarar?

Florür doğal olarak oluşan; kayalardan toprağa, suya ve havaya salınan bir mineraldir. Hemen hemen tüm sular bir miktar florür içerir ancak bu miktar diş çürümesini önlemek için yeterli değildir. Bu nedenle florür faydaları için bireylerin diş macununu, diş jellerini ve gargaraları kullanmaları önerilebilir. Ek olarak  florürlü su ile işlenmiş içecekler ve yiyecekleri tüketmek de florür alım miktarının artırılmasına yardımcı olabilir.⁽⁶⁾

Florür, diş çürümesini durdurmayı ve hatta çürüme sürecini geri çevirmeyi sağlayabilir. Ağızda bulunan bazı bakteriler, diş çürümesine neden olabilir. Kişi, şeker ve diğer rafine edilmiş karbonhidratları yediğinde bakteriler asit üretmeye başlar ve diş yüzeyindeki mineraller azalabilir. Florür, diş yüzeylerinin yeniden mineralleşmesine yardımcı olur ve boşlukların oluşmasını engelleyebilir. Dolayısıyla florürün diş minesini güçlü tutmaya destek olduğu söylenebilir.⁽⁶⁾

Florürün Faydaları ve Zararları Nelerdir?

Çeşitli gıdalarda eser miktarda doğal olarak florür bulunur. Fakat insanlar, florürün çoğunu florlu su ve diş macunlarından alır. Demlenmiş siyah çay, kahve ve bazı bitkiler topraktaki minerali emdiği için doğal olarak florür içerir. Kabuklu deniz hayvanlarının kabukları ve kasları da florür içerebilir.⁽²⁾ Peki florür faydaları nelerdir?

Florür faydaları arasında diş çürümesinin önlenmesi en başta sayılabilir. Ağızdaki bakteriler, şeker ve proteinleri parçalar. Bu sırada diş minesini zayıflatan asit üretirler. Mineral kaybı olarak açıklanabilen bu duruma tıpta demineralizasyon denir. Demineralizasyon sonucunda diş minesi, diş çürüklerinin oluşumuna yol açacak şekilde dişleri savunmasız bırakır. Florür ise diş minesini yeniden mineralleştirmeye yardımcı olur. Böylece boşluk oluşumları önlenebilir ve diş çürümesinin erken belirtileri tersine çevrilebilir.⁽¹⁾

Kemik sağlığı da florür faydaları arasında sayılabilir. Çünkü eser miktardaki florür, kemik büyümesi için gereklidir. Florür, kemik yapımı ile görevli olan osteoblast adlı hücrelerin ve bazı büyüme hormonlarının uyarılmasını sağlayabilir. Kronik olarak florür eksikliği olan çocuklarda zayıf veya kırılgan kemikler görülebilir.⁽²⁾

Florür doğal olarak oluşan bir bileşik olsa da yüksek dozda alındığında bazı yan etkilere neden olabilir. Diş yüzeylerinde beyaz lekelenmeler olarak açıklanabilen diş florozu bunlardan biridir. Ciddi vakalarda diş minesi tamamen yok olabilir ve dişlerde kahverengi lekelenmeler görülebilir. Diş florozunu önlemek için özellikle çocuklarda sık görülen, diş macununun yutulmasını önlemek yeterli olabilir. Diş florozuna benzer şekilde kemik florozu da florür zararları arasında sayılabilir. Eklem ağrısı ve sertliği gibi belirtilere yol açabilir. Bu durum zamanla kireçlenmeye neden olabilir. Florür toksisitesi ise nadir görülür ve florür takviyelerinin aşırı dozda alınması ile meydana gelebilir Bulantı, kusma, karın ağrısı, ishal, eklem ağrısı gibi belirtilere yol açabilir.^(1,2) Florür faydaları ve zararları bu şekilde açıklanabilir.

Florür Hangi Besinlerde Bulunur?

Florür, dişleri güçlendirerek ve diş çürümelerini azaltarak onları korumaya yardımcı olan doğal bir maddedir. Havada, toprakta, tatlı suda, deniz suyunda, bitkilerde ve birçok gıdada doğal olarak bulunur.⁽⁷⁾ “Florür nedir?” sorusu bu şekilde de cevaplanabilir. Farklı gıdalarda doğal olarak eser miktarda florür bulunsa da bireyler florürü genellikle florlu su ve diş macunlarından alır. Florür içeren besinler arasında karides ve mavi yengeç gibi kabuklu deniz ürünleri, patates, kuru üzüm, yulaf ezmesi, demlenmiş çay ve kahve sayılabilir.⁽²⁾

Not: Bu metin tüketicileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.